Thuyền trưởng - nghề lương “khủng”

Có một thời, ĐH Hàng Hải là một trường “hot”, trong đó điều khiển tàu biển (đào tạo thuyền trưởng) là ngành cực “hot”. Hiện nay, dù không còn “hot” nữa, nhưng nếu theo học ngành này, các bạn trẻ sẽ có nhiều cơ hội việc làm và có thu nhập cao.
Do đặc thù công việc, các sĩ quan, thuyền viên làm việc trên tàu biển phải lao động liên tục dài ngày, thường xuyên phải đối mặt với sóng to gió lớn, xa nhà… nhưng theo thuyền trưởng Lê Văn Ty - Trưởng khoa Điều khiển tàu biển - Trường ĐH Giao thông vận tải TP.HCM, cái “được” của họ cũng nhiều.


Cái “được” đầu tiên là vật chất. Theo thuyền trưởng Ty, mức thu nhập của thuyền trưởng tàu Việt Nam thấp nhất hiện vào khoảng 30 triệu đồng/tháng và cao nhất là 10.000 USD/tháng. Những sinh viên vừa tốt nghiệp ĐH lên tàu làm thuyền viên cũng có mức lương trung bình từ 500 - 1.000 USD/tháng. Nếu làm thuyền trưởng cho tàu nước ngoài, mức lương sẽ từ 20.000 - 40.000 USD/tháng. Cái “được” thứ hai của nghề là được “du lịch” khắp thế giới mà không tốn tiền. Nhờ được “chu du khắp thiên hạ” mà các thuyền trưởng thường “nhìn xa trông rộng” hơn người. Chưa hết, nghề nghiệp buộc họ không những phải giỏi chuyên môn mà còn phải giỏi cả tiếng Anh và kỹ năng ngoại giao để ứng phó những phiền toái cho tàu (có thể có) ở những nơi tàu đến; có đầu óc kinh tế và hiểu biết cả về y tế…

Theo thuyền trưởng Tiếu Văn Kinh - Chủ tịch Ban chấp hành CLB Thuyền trưởng VN, nguồn nhân lực chuyên nghiệp phục vụ cho ngành hàng hải ở cả trên bờ lẫn trên tàu hiện đang rất thiếu hụt, đặc biệt là đội ngũ thuyền viên cao cấp. Thống kê của cơ quan hành chính hàng hải cho thấy, năm 2010, VN có khoảng 20.000 sĩ quan thuyền viên. Con số này không thấm vào đâu so với đội tàu khoảng 1.635 chiếc vào cùng thời điểm (theo ông Nguyễn Văn Ty, số lượng tàu biển VN hiện đã lên đến 1.800 chiếc, cả nước hiện có khoảng 500 công ty vận tải biển). Đây là lý do khiến “các công ty vận tải biển hiện đang gặp nhiều khó khăn trong việc tuyển chọn đủ đội ngũ thuyền viên có chất lượng để vận hành những con tàu” - thuyền trưởng Kinh khẳng định.

Sự thiếu hụt nhân lực của ngành hàng hải không chỉ diễn ra ở VN mà cả trên thế giới. Thực tế này khiến đội ngũ thuyền viên có chất lượng của VN đã thiếu càng thêm thiếu, vì bị hút sang các tàu nước ngoài; trong khi nhiều chủ tàu VN lại phải thuê các thuyền trưởng nước ngoài với mức lương cao. Trong bối cảnh đó, “cơ hội vô cùng rộng mở cho ai muốn trở thành thuyền viên nói chung và thuyền trưởng tàu viễn dương nói riêng”, thuyền trưởng Lê Văn Ty nói.

Do không “hot” nữa như đã nói ở trên nên hiện điểm chuẩn vào ngành điều khiển tàu biển của các trường chỉ bằng điểm sàn - 13 điểm (thi khối A). Lộ trình để trở thành thuyền trưởng như sau: sau khi tốt nghiệp ĐH ngành điều khiển tàu biển, người học sẽ có một năm đi tàu (làm thuyền viên) - trở về thi sĩ quan vận hành - đi biển thêm hai năm nữa - trở về thi sĩ quan quản lý. Sau đó một thời gian, tùy yêu cầu sử dụng sẽ được xét làm thuyền trưởng.

Ông Ty phân tích: nếu như ngày xưa phải mất vài chục năm mới trở thành thuyền trưởng thì ngày nay chỉ mất khoảng năm-bảy năm. Ông Ty khuyên các bạn trẻ có sức khỏe, có chí hướng rõ ràng, nếu muốn: kiếm tiền, phát triển kinh tế thì hãy mạnh dạn thi vào ngành điều khiển tàu biển. Nếu không có khả năng vào ĐH (để thành thuyền trưởng tàu không giới hạn trọng tải), có thể thi vào hệ CĐ để trở thành thuyền trưởng tàu 3.000 tấn trở xuống, sau đó học liên thông thêm hai năm để có bằng ĐH. “Hiếm có nghề nào sau khi ra trường đã có cơ hội có việc làm ngay với mức lương từ 500 - 700 USD, và mức lương có thể lên đến vài chục ngàn USD khi trở thành thuyền trưởng” - thuyền trưởng Lê Văn Ty tự hào.